
De Legende van Chaxiraxi
Tenerife kent vele mythes en legenden. Eén van de meest fascinerende is de legende van de Guanche godin Chaxiraxi. Als je ooit de basiliek van Candelaria bezocht hebt, ken je haar misschien beter onder de naam Nuestra Señora de Candelaria. Hier is haar verhaal:
Er was eens…
We gaan ongeveer 700 jaar terug in de tijd. De Canarische Eilanden zijn weliswaar reeds ‘ontdekt’ door passerende scheepvaarders, maar zijn nog niet ingenomen (lees: bekeerd). De oerbewoners van Tenerife, de Guanches , leven als herders en verzamelaars in georganiseerde stammen. Iedere stam heeft een eigen Guanche-koning, Mencey genaamd.
Op een dag, zo wil de legende, vinden twee Guanche herders een houten beeldje in de branding van het Socorro strand in Guïmar. Het beeldje is ongeveer één meter hoog, en stelt een vrouw voor die in haar linkerhand een kaars of fakkel draagt en in de rechterarm een klein jongetje.
Men vermoedt dat dit (Maria)beeldje van een voorbijvarend schip gevallen is, en vervolgens aangespoeld. Anderen beweren dan weer, dat het beeldje met opzet bij het strand is achtergelaten door Fransiscaner, met de bedoeling de lokale bevolking voorzichtig kennis te laten maken met het Christendom.
Hoe het ook zij, de herders nemen het beeldje mee, en het krijgt een ereplaats in de hut van de lokale Mencey, waar het jarenlang vereerd wordt als de Godin van de Zon, Chaxiraxi.
Chaxiraxi wordt de Maagd van Candelaria
De verbazing zal ongetwijfeld groot geweest zijn toen de Spaanse veroveraars, tijdens de verovering in 1496, het beeldje ontdekten. Wegens de rook van de fakkels was het beeldje zwart van de roet, maar het was onmiskenbaar een Mariabeeldje.
In 1559 wordt de Maagd door paus Clemens VIII uitgeroepen tot beschermheilige van de Canarische Eilanden. Helaas gaat het originele beeld verloren in 1826: tijdens een zware storm wordt het door een modderstroom terug de zee in gesleurd.
Een jaar later wordt een kopie van het beeldje, inclusief roetlaagje, gemaakt door de lokale beeldhouder Fernando Estévez.
Bedevaart
In 1959 wordt dan de beroemde kerk van Candelaria gebouwd en de Zwarte Madonna krijgt hierin een ereplaats. In 2011 wordt de kerk verheven tot basiliek.
De heilige dag van Nuestra Señora de la Candelaria is eigenlijk op 2 februari. Maar op Tenerife wordt de dag dat het beeldje voor het eerst verscheen, 15 augustus , ook gevierd. Dit gaat gepaard met een bedevaart naar de basiliek. Pelgrims komen vanaf alle delen van het eiland om hun promesa (belofte) in te lossen of bescherming te vragen aan de Virgen de la Candelaria. Traditioneel wordt deze bedevaart te voet gedaan en kan soms wel twee dagen duren.
Als ode aan de stoere Guanches staan naast de basiliek negen bronzen beelden van de Guanche koningen.